Ο Ηλίας Αλεξέας ήταν ο μόνος από τη διαιτητική τριάδα στο αλήστου μνήμης παιχνιδιού ΠΑΟΚ – ΑΕΚ το 2018 (διαιτητής Κομίνης, β’ βοηθός Ποντίκης), που παρέμεινε στους πίνακες. Η φάση που προκάλεσε αντιδράσεις και “οδήγησε” στην αλλαγή της απόφασης του διαιτητή Κομίνη, στην είσοδο του Ιβάν Σαββίδη στον αγωνιστικό χώρο, σε μη διαχειρίσιμη κατάσταση και στη διακοπή του αγώνα, δεν ήταν στο δικό του πεδίο ευθύνης.
Τον περασμένο Δεκέμβριο ο Αλεξέας, μετά από 25 χρόνια συνολικής καριέρας στον χώρο της διαιτησίας και 11 χρόνια ως διεθνής ανακοίνωσε ταυτόχρονα με το τέλος της διεθνούς του καριέρας λόγω επίτευξης του ανώτατου ορίου ηλικίας, την αποχώρηση από του από την “ενεργή διαιτησία”.
Ο Μεσσήνιος διαιτητής παραχώρησε στο SoccerPlus εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη και αναφέρθηκε για πρώτη φορά στον αγώνα ΠΑΟΚ – ΑΕΚ που “σημάδεψε” το ποδόσφαιρο και τη διαιτησία.
Ποιά η καλύτερη και ποια η χειρότερη ανάμνηση σου στη διαιτησία από την Ελλάδά ή από αγώνες στο εξωτερικό;
Καλύτερη ανάμνηση ήταν ο αγώνας Young Boys – Liverpool, τόσο λόγο του ονόματος της φιλοξενούμενης ομάδας, όσο και λόγω του σκορ με τον αγώνα να λήγει 3-5. Ήταν συναρπαστική εμπειρία. Eπίσης, η παρουσία μου στον τελικό κυπέλλου Ελλάδος το 2015 και στον τελικό των Μεσογειακών Αγώνων το 2018. Αντίθετα η χειρότερη ήταν όσα διαδραματίστηκαν στον αγώνα ΠΑΟΚ – ΑΕΚ.
Ποιά είναι η γνώμη σου για το VAR; – Οι γραμμές του offside που εμφανίζονται στην τηλεόραση “επηρεάζονται” από τους VAR / AVAR ή εμφανίζονται αυτόματα από την εταιρεία – πάροχο του VAR;
Η γραμμή του offside εμφανίζεται αυτόματα, η μόνη ανθρώπινη παρέμβαση είναι να το να μπει στην σωστή στιγμή που λακτίζεται η μπάλα από το πόδι της επιτιθέμενης ομάδας.
H FIFA είναι έτοιμη να λανσάρει ένα νέο τρόπο εντοπισμού του offside που μειώνει ακόμα περισσότερο την συμμετοχή του βοηθού διαιτητή, αλλά θεωρεί ότι είναι πιο αξιόπιστος και πιο γρήγορος ως προς την απόφαση. Ποιά είναι η γνώμη;
Αυτός είναι ο κύριος στόχος της FIFA, η ταχύτητα. Καθώς μια δύσκολη φάση θα απαιτήσει αρκετό αγωνιστικό χρόνο για να βρεθεί η σωστή απόφαση. Αντίθετα με αυτό που πάει να κάνει η FIFA, ακόμα και στη δύσκολη φάση η κατάλληλη υπόδειξη δεν θα χρειαστεί πάνω από 30 δευτερόλεπτα το πολύ.
Ως βοηθός διαιτητή πως βίωσες αυτήν την εξέλιξη μέσω της εμφάνισης της τεχνολογίας στη διαιτησία η οποία κερδίζει συνεχώς έδαφος;
Από τη μια είναι καλό γιατί εξαλείφονται οι φάσεις που μπορεί να σημαδέψουν ένα παιχνίδι, γιατί ένα λάθος από ένα ποδοσφαιριστή θα συγχωρεθεί, από τον διαιτητή, όχι. Βέβαια έτσι όπως είναι σήμερα το ποδόσφαιρο ξεφεύγει από τα όρια του ανθρώπινου λάθους. Το επόμενο σημείο της τεχνολογίας πιο θα είναι; Να σφυρίζουν ρομπότ;
Πιστεύεις ότι λόγω του VAR οι βοηθοί και οι διαιτητές έχουν λιγότερο άγχος για την απόφαση που θα λάβουν, γνωρίζοντας ότι και λάθος να κάνουν αυτό μπορεί να διορθωθεί; Πως έχει επηρεάσει το VAR στην ψυχολογία σας;
Έχει επηρεάσει θετικά καθώς απαλλάσσεσαι από το άγχος και την πλήρη ευθύνη, ότι η απόφαση σου, μπορεί να επηρεάσει λανθασμένα ένα ολόκληρο παιχνίδι. Βέβαια ένα μέρος του άγχους παραμένει γιατί το λάθος παραμένει λάθος ακόμα και μετά την διόρθωση του VAR, κάτι που μπορεί να επηρεάσει είτε την αξιολόγηση σου ως διαιτητής, είτε ακόμα και την απόδοση σου στο εναπομείναντα χρόνο του αγώνα.
Εκτός από το VAR, από το 2016 και μετά έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στη διαιτησία με κυριότερες αλλαγές την παρουσία ξένου αρχιδιαιτητή και τώρα ξένης ΚΕΔ, αλλά και την παρουσία ξένων διαιτητών σε ορισμένους αγώνες της SL1. Ποιά είναι η γνώμη σου γι’ αυτές τις αλλαγές;
Δεν είμαστε άμοιροι ευθυνών για αυτό που συμβαίνει και ήρθαν ξένοι διαιτητές. Σίγουρα η κατάσταση στο ποδόσφαιρο θυμίζει κάτι από την “τρόικα” όταν είχε έρθει στην πολιτική. Εμείς το “καταφέραμε” αυτό. Τώρα είναι αναγκαίο αυτό το μεταβατικό στάδιο, αλλά το στοίχημα είναι ακριβώς αυτό το να είναι μεταβατικό. Οι άνθρωποι που έχουν έρθει από το εξωτερικό έχουν σκοπό να βοηθήσουν με τις παραστάσεις τους από μεγάλα παιχνίδια και ελπίζουμε να είναι μεταβατικό αυτό το στάδιο.
Πριν το 2016 υπήρχε ένα άσχημο κλίμα στο ποδόσφαιρο και στη διαιτησία. Κάποιοι διαιτητές κατηγορήθηκαν, τους απαγορεύτηκε με με δικαστική απόφαση η ενασχόληση με το ποδόσφαιρο και στη συνέχεια αθωώθηκαν. Πως βιώνατε τότε ως διαιτητές την κατάσταση που υπήρχε; Πώς ήταν το κλίμα μεταξύ των διαιτητών;
Πάντα υπάρχει μια συναδελφικότητα και πάντα υπάρχουν λάθη ανθρώπων που όπως συμβαίνει σε όλες τις δουλειές, ανάλογα με την σοβαρότητα τους τιμωρούνται γι’ αυτό. Ωστόσο η ποινική στοχοποίηση ήταν κάτι που μας ξένισε καθώς δημιούργησε ένα δεδικασμένο ότι ακόμα και τα επόμενα χρόνια μετά το 2016, ότι αν μια ομάδα νιώθει αδικημένη, ότι μπορεί να διεκδικήσει την δικαίωση της ποινικά μετά το πέρας των αγώνων, ξεχνώντας ότι ο διαιτητής καλείται να πάρει μια απόφαση σε κλάσματα δευτερολέπτων. Και βέβαια κάπως έτσι ξεχάσαμε όλοι ότι ο αγώνας δεν είναι κάτι παραπάνω από ένα παιχνίδι.
Oι διαιτητές πιέζονται; Kαι αν ναι, ποιό είναι το μεγαλύτερο μέσο πίεσης που μπορεί να ασκηθεί σ’ έναν διαιτητή; Mέσω των ΜΜΕ, μέσω του περιγύρού του, μέσω ανθρώπων του ποδοσφαίρου, από εξωγενείς παράγοντες; Έχεις να μας διηγηθείς ένα περιστατικό είτε προσωπικό, είτε άλλου διαιτητή;
Αυτό είναι το στοίχημα του σημερινού διαιτητή. Να μείνει μακριά από το οτιδήποτε που μπορεί να τον επηρεάσει. Είναι αλήθεια ότι όσο ανεβαίνεις τις κατηγορίες και σφυρίζεις ομάδες με κόσμο και μεγαλύτερο ειδικό βάρος, η πίεση αυτή, αυξάνεται. Η πίεση μπορεί να έρθει από οπουδήποτε, από μια κακή μέρα σε ένα άλλο σοβαρό θέμα ανεξάρτητο του ποδοσφαίρου, είτε από κάποιο έντυπο άρθρο, είτε ακόμα κάποιος φίλους που μεταξύ σοβαρού και αστείου θα σου πει να είσαι προσεκτικός γιατί σφυρίζεις την ομάδα του. Σε όλες τις περιπτώσεις προσπαθείς να μείνεις ανεπηρέαστος, να τα πας καλά και αν τα καταφέρεις μετά το τέλος ενός κρίσιμου αγώνα μπορείς να νιώθεις ότι “ψήλωσες” τρεις πόντους και συνεχίζουμε…
Ποιά είναι η γνώμη σου για την επαγγελματική διαιτησία για την οποία η συζήτηση έχει ανοίξει;
Είναι ευχής έργον να γίνει. Δεν ξέρω αν μπορεί να γίνει στην Ελλάδα με όλα αυτά που βιώνουμε. Είναι ένα ερωτηματικό. Αλλά νομίζω ότι είναι το επόμενο βήμα για να απασχολείται ο διαιτητής 24 ώρες την ημέρα με αυτό που έχει να κάνει και όχι με το πότε να πάρω άδεια από την δουλειά και πότε πετάει το αεροπλάνο της επιστροφής. Πράγματα που μπορεί να σε κάνουν να χάσεις την συγκέντρωση σου από τον βασικό στόχο που είναι η σωστή διαιτησία.
Το τελευταίο διάστημα ακούγεται όλο και περισσότερο ότι δεν προσελκύονται νέοι διαιτητές και ότι θα υπάρξει πρόβλημα επειδή δεν επαρκούν. Γνωρίζεις το θέμα και αν αληθεύει που νομίζεις ότι οφείλεται;
Εννοείται ότι αληθεύει, αρκεί να ρίξουμε μια ματιά τι γίνεται στα ερασιτεχνικά και στις μικρότερες κατηγορίες. Και αυτό συμβαίνει κυρίως για δυο λόγους. Ο ένας είναι η υπερβολική προβολή αλλά και στόχευση διαιτητών που σφυρίζουν τις μεγάλες ομάδες, τα ΜΜΕ συνήθως είναι αρνητικός παράγοντας. Όταν τα βλέπει αυτά ένα παιδί 19 χρονών δεν είναι εύκολο να έχει το σθένος να φτάσει μέχρι αυτό το επίπεδο, γνωρίζοντας ότι θα έχει να αντιμετωπίσει όλα αυτά. Ο δεύτερος παράγοντας είναι ότι πλέον οι ενώσεις δεν βοηθούν όπως παλαιότερα γινόταν μέσω των παλιών διαιτητών που είχαν υποστηρικτικό ρόλο στην διαδικασία της στήριξης, της ένταξης και της σωστής νοοτροπίας των νέων διαιτητών.
Πιστεύεις ότι ως διαιτητές της πρώτης κατηγορίας θα έπρεπε να έχετε δικαίωμα δημόσιου λόγου; Υπήρξαν περιπτώσεις που θα έπρεπε συλλογικά να έχετε αντιδράσει διαφορετικά όπως πχ. στην περίπτωση του Τζήλου ή όταν συχνά κατηγορείστε και γιατί όχι στοχοποιήστε, από ανακοινώσεις των ΠΑΕ;
Συνήθως όταν βγαίνεις και μιλάς κάνεις περισσότερο κακό παρά καλό. Επίσης αυτή η απαγόρευση έρχεται από τα πρώτα χρόνια της ένταξης των νέων διαιτητών και ειδικά σε αυτές τις ηλικίες το θεωρώ σωστό γιατί πολλές φορές ένας νέος διαιτητής ίσως να μην μπορέσει να χειραγωγήσει τον λόγο του. Τώρα σε γεγονότα όπως αυτό με τον συνάδελφο Τζήλο πρέπει να υπάρξει κάτι οργανωμένο. Είχαμε κάνει εμείς ως διαιτητές μια κίνηση τότε η οποία δεν απέδωσε καρπούς. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να μην γίνονται τέτοια πράγματα… Όσο για τις ανακοινώσεις, πρέπει να πάρουν απόφαση και οι παράγοντες να αφήσουν τους διαιτητές να δουλέψουν. Όσο επεμβαίνουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο δεν βοηθούν στην εξέλιξη τους.
Θα ήθελα να σχολιάσεις τις ακόλουθες φράσεις βάσει αυτού που σου έρχεται στο μυαλό όταν τις ακούς: “Η διαιτησία πρέπει να γίνει ανεξάρτητη” και “οι Έλληνες διαιτητές έχουν ευθύνη γιατί έχουν δώσει δικαιώματα”.
Στο πρώτο είμαι απόλυτος στο ναι και με μεγάλο ερωτηματικό αν μπορεί να γίνει στην Ελλάδα. Στο δεύτερο δυστυχώς είναι αλήθεια, έχουμε δώσει δικαιώματα, αλλά ok, συνεχίζουμε.
Ποια είναι η γνώμη για την Ένωση Διαιτητών; Πως θα πρέπει να λειτουργήσει; Είσαι υπέρ της παραμονής των διαιτητών στις Ενώσεις ως μέλη τους;
Η Ένωση Διαιτητών πρέπει να γίνει οπωσδήποτε κυρίως από τους διαιτητές, βοηθούς, παρατηρητές που είναι ενεργοί στους πίνακες. Όσο για την παραμονή διαιτητών στις ενώσεις, γνωρίζω τι συμβαίνει σε άλλα κράτη, αλλά με τα σημερινά δεδομένα και με την άρνηση των παραγόντων να απελευθερώσουν τον διαιτητή, δεν είναι εύκολο να γίνει κάτι διαφορετικό.
Όπως ανέφερες και στην πρώτη ερώτηση, ήσουν παρών σε έναν αγώνα που έχει σημαδέψει το ελληνικό ποδόσφαιρο. Αναφέρομαι στον αγώνα ΠΑΟΚ – ΑΕΚ το 2018. Τι σου έχει μείνει από εκείνον τον αγώνα; Πως βίωσες όσα συνέβησαν;
Δυο πράγματα μου έχουν μείνει στο μυαλό μου. Ότι μέχρι το 89′ πήγαινε άψογα και έλεγες “ουάου”, τι έχουμε καταφέρει σήμερα σε ένα παιχνίδι με τόση πίεση και το πως όλα αυτά γκρεμίστηκαν από μια κακή εκτίμηση τους ενός δευτερολέπτου.
Αν εκείνη η φάση γινόταν με το VAR που υπάρχει σήμερα, θα έβγαινε offside τελικά;
Φέρτε μου τις γωνίες να σας πω! Όπως το βλέπω μετά από τόσα χρόνια, όποια απόφαση και να έπαιρνε ο διαιτητής θα την στήριζε το VAR! Ήταν τόσο η φάση στο μεταίχμιο αν είναι η όχι offside, που ήταν απόφαση της στιγμής. Γιατί το VAR επεμβαίνει στο ξεκάθαρο λάθος. Όποια απόφαση και να έπαιρνες εκεί δεν θα ήταν ξεκάθαρο λάθος. Αντίδραση θα υπήρχε από την ομάδα που αδικήθηκε σε εισαγωγικά.
Tι κλίμα επικρατούσε μεταξύ των διαιτητών; Καθώς στην αρχή φάνηκε να διακόπτεται ο αγώνας πριν το τέλος του, μετά υπήρχε η πρόθεση να συνεχιστεί το υπόλοιπο του αγώνα…
Εκεί υπήρχε πλέον και η ψυχολογική πίεση γιατί σε ένα βαθμό, ανεξάρτητα από την ορθότητα της απόφασης, νιώθεις συνυπεύθυνος για ότι έχει γίνει. Αλλά σκοπός του διαιτητή είναι να δει αν υπάρχει τρόπος για να ολοκληρωθεί ένα παιχνίδι. Αν φτάσεις στο σημείο που δεις ότι δεν μπορεί να γίνει, τότε φτάνεις στο σημείο του να επιλέξεις την διακοπή της αναμέτρησης.
Πως αποτιμάς σήμερα εκείνα τα γεγονότα; επηρέασαν αρνητικά την διαιτησία;
Ε, βέβαια, γιατί αυτός ο αγώνας ήταν η αρχή του τέλους των Ελλήνων διαιτητών στα μεγάλα παιχνίδια. Μετά στον τελικό κυπέλλου ήρθε ο Ισπανός διαιτητής Μπορμπαλάν και ξεκίνησε το γαϊτανάκι των ξένων διαιτητών. Γιατί όπως βλέπετε μπορεί να ήρθαν ξένοι διαιτητές για να αποφορτίσουν το κλίμα και καλώς ήρθαν, αλλά αν εξαιρέσουμε τους διαιτητές που το επίπεδο τους είναι elite και το δείχνουν και μέσα στο γήπεδο, η ποιότητα των άλλων διαιτητών δεν διαφέρει και πολύ από την δική μας. Άρα στόχος ήταν μόνο και μόνο η αποφόρτιση της κατάστασης.
Σκέφτεσαι να ασχοληθείς με τη διαιτησία ή με το ποδόσφαιρο από κάποια άλλη θέση;
Η ζωή μου είναι η διαιτησία. Είμαι 25 χρόνια σε αυτήν. Οι γιορτές αυτές ήταν η καλύτερη ευκαιρία να αποφορτιστώ. Θα χαρώ να βοηθήσω από οποιοδήποτε πόστο και τις εμπειρίες μου στη νέα γενιά.
Υπάρχει κάτι που θα ήθελες μιλήσεις και για το οποίο δεν ρωτήθηκες;
Αυτή τη στιγμή, έτσι όπως είναι τα πράγματα στην ελληνική διαιτησία, υπάρχουν οι Κλάτενμπεργκ, Καπέλα και Κόλινς που είναι ονόματα μεγαθήρια στο χώρο της διαιτησίας και οι νέοι διαιτητές που φτιάχνουν την καριέρα τους, θα πρέπει να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία και να πάρουν πράγματα από αυτούς.
Τέλος, έχουν περάσει μόλις λίγες μέρες από την αλλαγή του χρόνου. Θα ήθελες να ευχηθείς κάτι για το 2022;
Εύχομαι καλή χρονιά και την εξασθένιση αυτού του ιού που μας έχει πάει πίσω σε όλα τα επίπεδα. Όπως εύχομαι το νέο έτος να απολαύσουμε περισσότερο το ποδόσφαιρο. Καταλαβαίνω ότι είμαστε παθιασμένος λαός και εγώ είμαι, αλλά πρέπει να απολαύσουμε το ποδόσφαιρο περισσότερο.
Ακολουθήστε το SoccerPlus στο Google News
